Het is aan de bedrijfsarts om te bepalen of een werknemer, die zich heeft ziekgemeld, arbeidsongeschikt is. Als werknemer ben je verplicht om openheid van zaken te geven tegenover die bedrijfsarts en aan een onderzoek naar je arbeidsongeschiktheid mee te werken. Maar wat als je als werkgever twijfels hebt over het ziek zijn van je werknemer?
Mag je als werkgever een onderzoek laten doen om erachter te komen of de werknemer echt arbeidsongeschikt is, wanneer collega’s aangeven dat de werknemer auto rijdt, terwijl hij aangeeft dit niet te kunnen doen, en aan zijn huis klust?
De kantonrechter Rechtbank Midden-Nederland oordeelde dat het in dit geval geoorloofd was.
Wat speelde er?
De werknemer is per 1 april 2020 voor onbepaalde tijd in dienst getreden bij de werkgever in de functie van monteur. In maart 2021 meldde de werknemer zich ziek. In de eerstejaarsevaluatie stond onder andere dat de werknemer geen auto kon rijden en dat hij beperkingen had ten aanzien van lopen, trekken, tillen, dragen, knielen, hurken en staan. Het was niet haalbaar om aangepaste werkzaamheden op de computer vanuit huis uit te voeren, omdat werknemer te weinig kennis had.
Op 18 maart 2022 hoort de werkgever van een collega dat zij de zieke werknemer in een auto heeft zien rijden. De werkgever heeft vervolgens iemand langsgestuurd bij de nieuwe woning van de werknemer, waar hij kluswerkzaamheden aan het verrichten was. Bij de werkgever is het vermoeden ontstaan dat de werknemer heeft gelogen over zijn beperkingen en schakelde vervolgens een recherchebureau in om onderzoek te doen naar het gedrag van de werknemer. Het recherchebureau heeft de werknemer gedurende drie dagen bij zijn nieuwe woning geobserveerd door het gebruik van een camera in een rechercheauto.
Op 30 maart 2022 heeft de zieke werknemer een gesprek met een collega. In dit gesprek geeft de werknemer aan dat hij nog steeds geen auto kan rijden en deelt mee dat hij hoopt dat na een MRI meer duidelijkheid zal ontstaan over wat hij wel en niet kan. Diezelfde avond blijkt dat de vrouw van de zieke werknemer de camera uit de rechercheauto heeft gehaald. De rechercheur heeft de werkgever hierover ingelicht en de werknemer op grond van deze bevindingen op staande voet ontslagen. De zieke werknemer vraagt de rechter om het ontslag op staande voet te vernietigen en de arbeidsovereenkomst tussen partijen in stand te houden.
Stellingen van partijen
De werknemer geeft aan dat een dringende reden voor ontslag ontbreekt. Hij zou geen activiteiten hebben verricht die zijn genezing belemmerde. Ook is de werknemer van oordeel dat zijn privacy is geschonden, omdat de werkgever een recherchebureau heeft ingeschakeld.
De werkgever stelt dat het ontslag op staande voet rechtsgeldig is gegeven. Er was sprake van een dringende reden, omdat de werknemer heeft gelogen over zijn beperkingen en arbeidsmogelijkheden.
Oordeel rechter
De kantonrechter oordeelt dat het belang van de werkgever om de waarheid te achterhalen over de verklaringen van werknemer over zijn beperkingen, zwaarder weegt dan het recht op privacy van de werknemer. De ernst van de inbreuk is beperkt gebleven. Er was ook geen minder zwaar middel beschikbaar om de waarheid op een andere manier te achterhalen.
De zieke werknemer heeft erkend dat hij heeft geklust, maar hij zou alleen klussen heeft verricht die hij kon doen in verband met zijn beperkingen. De camerabeelden laten echter zien dat hij zware materialen tilt en veel trekt en duwt. Volgens de eerstejaarsevaluatie kon de zieke werknemer deze handelingen maar beperkt uitvoeren. Verder heeft de werknemer toegegeven dat hij wel kon autorijden, maar alleen in een automaat.
De rechter begrijpt niet dat werknemer dit niet tegen de bedrijfsarts en de werkgever heeft gezegd. De werkgever heeft leaseauto’s, waarvan 80% over een automatisch schakelsysteem beschikken. De werknemer had kenbaar moeten maken dat hij wel in een auto kon rijden, zodat de werkgever daar rekening mee kon houden bij het bepalen van passende werkzaamheden.
De conclusie is dat werknemer onjuiste en onvolledige mededelingen heeft gedaan over de ernst van zijn beperkingen en mogelijkheden tot autorijden. De werknemer heeft gelogen over zijn beperkingen tegen de werkgever. Dit levert een dringende reden op voor ontslag op staande voet. Het verzoek van werknemer om het ontslag te vernietigen wordt afgewezen.
Conclusie
In het verleden is er vaker geprocedeerd over het inzetten van een onderzoeks-/recherchebureau om een zieke werknemer te monitoren. Hier wordt in de rechtspraak terughoudend mee omgegaan. Het recht op privacy weegt dan toch vaak zwaarder dan het recht op waarheidsvinding. In deze uitspraak gooit de rechter het over een andere boeg, omdat de werknemer zich niet gedraagt als een goed werknemer en de werkgever op basis van diverse signalen reden had om nader onderzoek te doen.
Leila Zariouh