13 juli 2021

Kari Buchel (PLb): “In verbinding zijn is cruciaal bij cao-onderhandelingen”

Gabriëlle Verberne

Sinds het voorjaar van 2019 is Kari Buchel manager Industrial Relations Nederland bij Vattenfall. Zij maakt deel uit van het directeurenoverleg van de sector PLb.

Kari werkte hiervoor enkele decennia in diverse HR-rollen bij (de rechtsvoorgangers van) Vattenfall. De onderhandelingen over de cao PLb 2020-2022 hebben onder haar leiding plaatsgevonden. De vraag deze onderhandelingen in een paar woorden samen te vatten, beantwoordt Kari met: ”in verbinding zijn.”

In verbinding zijn binnen de werkgeversdelegatie
Na het afsluiten van de vorige cao waren er veel wisselingen binnen het directeurenoverleg PLb. De werkgeversdelegatie die dit jaar onderhandelde met de vakbonden, bestond uit drie nieuwkomers in het directeurenoverleg, waaronder Kari. Niet een scenario waar je op voorhand voor zou kiezen, maar het pakte erg goed uit. Kari vertelt hoe dat kwam: ”Binnen de sector is Vattenfall het grootste bedrijf. Wij willen ook graag een actieve bijdrage aan de sector leveren. Het leek mij heel interessant om actief deel te nemen aan de cao-onderhandelingen. Vandaar dat ik mij beschikbaar stelde voor de onderhandelingsdelegatie.

Als delegatie hebben we een training gevolgd, waar we inzicht kregen in de stijlen en voorkeuren van jezelf en die van de andere delegatieleden. Op basis hiervan ben ik gevraagd voor de rol van voorzitter. Door omstandigheden veranderde de werkgeversdelegatie vlak voor de onderhandelingen. Met deze nieuwe delegatie moesten we meteen in het diepe springen. We groeiden gelukkig snel als delegatie en hebben veel steun aan elkaar gehad. Een goede voorbereiding is natuurlijk het halve werk, we maakten hiervoor dan ook tijd in onze volle agenda’s. Minstens zo belangrijk is dat we elkaar goed aanvoelden en het onderlinge vertrouwen groot was. Hierdoor konden we elkaar goed aanvullen in het cao-overleg. Ieder lid van de onderhandelingsdelegatie had een eigen rol, dit spraken we samen goed door. In het gehele proces hebben we veel steun gehad aan de regisserende rol van de WENB. Al met al was het een strak georganiseerd proces. Mijn complimenten hiervoor voor de delegatieleden, we hebben samen een mooie klus geklaard.”

In verbinding zijn in het directeurenoverleg PLb
De inhoudelijke cao-agenda is samengesteld op basis van de door werkgevers benoemde thema’s. Aan de hand van deze input zijn medio 2020 in het directeurenoverleg PLb vijf scenario’s voor de nieuwe cao PLb uitgewerkt. Hierbij is ook gekeken naar de relatie tussen het aantal wijzigingsvoorstellen voor de nieuwe cao, de onzekerheden als gevolg van de coronacrisis en de looptijd van de nieuwe cao.

Kari: ”Het was toen al duidelijk dat corona grote impact zou hebben op de komende cao-onderhandelingen. De impact van corona op onze bedrijven was toen nog onzeker. In het directeurenoverleg hebben we deze impact en onzekerheden goed doorgesproken. Het directeurenoverleg koos voor het scenario van een tussen-cao: een cao met een beperkt aantal wijzigingen en een niet te lange looptijd. Dit scenario heeft daarna meer ter discussie gestaan, iedereen hield hieraan vast.

Een beperkte cao-agenda waar het vooral om loon gaat, maakt het onderhandelen niet meteen makkelijker. Wat ons enorm heeft geholpen in de onderhandelingen was de goede afstemming in het directeurenoverleg en het door hen gegeven heldere mandaat. Tussentijds toetsten we de stappen die we wilden zetten in het directeurenoverleg. Heel fijn, want je praat aan tafel namens de hele sector. Zo werd niemand verrast door het behaalde resultaat. Door in verbinding te zijn met de deelnemers van het directeurenoverleg bereikten we een onderhandelingsresultaat, waar de hele sector tevreden mee is. Daar ben ik best trots op.”

In verbinding zijn met de vakbonden
Ondanks dat werkgevers en vakbonden beiden een tussen-cao voor ogen hadden, heeft het toch nog wel enige tijd geduurd, voordat een onderhandelingsakkoord ontstond. De achterbannen van cao-partijen hebben met het resultaat ingestemd, de nieuwe cao PLb is inmiddels een feit.

Kari: “Bij de start van de onderhandelingen, namen we de vakbonden mee in het verhaal van de sector. Deze storyline hanteerden we als rode draad in de onderhandelingen. Hierop konden we steeds terugvallen. Al vroeg in de onderhandelingen werden we geconfronteerd met een forse looneis van de vakbonden. Dit maakte het moeilijk om snel tot overeenstemming te komen, ook omdat we de cao vrijwel ongewijzigd wilden verlengen. De looneis van de vakbonden paste niet bij wat de sector kon bieden. Daar zijn we vanaf dag één helder over geweest in de storyline. Onder deze omstandigheden is in verbinding zijn en blijven met de vakbonden, cruciaal.

Met het online onderhandelen kun je elkaar niet even goed in de ogen kijken. We zochten steeds naar manieren om verbinding te creëren. Zo heeft iedereen in het kennismakingsrondje aan de cao-tafel de vraag beantwoord wat je passie is. Mooi om te ervaren dat hierdoor al een ander gesprek ontstaat. Wat ook enorm hielp om er samen uit te komen, is dat de relatie met de vakbonden goed bleef en dat we naar elkaar bleven luisteren. Ondanks dat we het nog niet eens waren over de inhoud. De werkgevers en de vakbonden hebben natuurlijk het gezamenlijke belang om tevreden medewerkers in de organisatie te houden. Ook dat verbindt.”

In verbinding zijn is cruciaal bij cao-onderhandelingen
Kari: “Of ik het de volgende keer iets anders zou doen? Vast wel, ik ervaar het als een leerproces. Ik hoop in ieder geval dat we de volgende keer fysiek aan tafel zitten en niet alles online hoeven te doen. Wat ik weer hetzelfde zou doen als voorzitter van het cao-overleg, is te zorgen voor de verbinding tussen de werkgevers en de vakbonden en tussen de onderhandelingsdelegatie en het directeurenoverleg.”